به گزارش مجله خبری نگار، ۳۰۰ درگیری میان کشورها بر سر آب ردیابی شده که هر کدام قابلیت تبدیل به یک «جنگ بزرگ را دارند». این بخشی از گزارش سازمان ملل است.
صبح یکشنبه سد قیزقلعهسی در نقطه صفر مرزی ایران و آذربایجان با حضور رووسای جمهور دو کشور به بهرهبرداری رسید.
کارشناس دیپلماسی آب میرعلی شکاری ایران را به دلیل ابتکار احداث و ساخت صفر تا صد سد قیزقلعهسی مالک سد و آب پشت آن میداند و میگوید که شریک کردن آذربایجان در مراسم افتتاح، آب و برق تولیدی سد قیزقلعهسی خطمشی دیپلماسی آب کشور را نمایان میکند.
ساخت سد قیزقلعهسی در اوج تنش میان آذربایجان و ارمنستان و در منطقه درگیری دو کشور با ابتکار ایران آغاز شد. توافق اولیه احداث این سد در سال ۱۹۲۱ میان ایران و شوروی در دستور کار قرار گرفته بود.
بهرهبرداری از سد قیزقلعهسی امکان تنظیم سالانه ۲ میلیارد متر مکعب آب را فراهم میکند. استفاده این آب در زمینهای کشاورزی زمینه اشتغال بیش از ۴۰ هزار نفر را مهیا خواهد کرد. همچنین نیروگاههای برقابی تعبیه شده در سد ۱۳۵ گیگاوات ساعت برق معادل مصرف یک ماه شهری ۱.۵ میلیون نفری است.
رودخانه ارس میان چهار کشور ایران، ترکیه، آذربایجان و ارمنستان مشترک است و طول آن از ۱۰۰۰ کیلومتر فراتر خواهد رفت.
کارشناس دیپلماسی آب علی اسحاقی به سدسازی بیرویه ترکیه در بالادست ارس اشاره کرده و معتقد است که مادامی که ترکیه به سدسازی خود در بالادست ادامه دهد، آبی باقینمیماند که بتوان روی آن حساب کرد. در حقیقت بحث اصلی ایران در حوزه ارس با ترکیه است.
در مقابل میرشکاری میگوید که یک انتخاب این است که با آذربایجان وارد درگیری شویم و در حوزه آب آن را به سوی ترکیه سوق دهیم، اما انتخاب دیگر قرارگیری در یک جبهه مشترک با تعریف همکاری مشترک است تا حقابه از کشور بالادست مطالبه شود.
اندیشکده WD در گزارشی توسعه همکاری کشورهای پاییندست یک حوزه آبریز و را مهمترین رکن دیپلماسی آب برای توازن قوا و اخذ حقابه عنوان کرده است. در این گزارش آمده کشور بالادست آب دارد، اما همکاری و همافزایی کشورهای پایین دست در کنار هم ابزارهای موازنه قدرت را فراهم میکند.